آیا واقعاً باید از مصرف نمک چشم پوشی کرد؟!
آیا همه باید برای سالم ماندن مصرف نمک را کنار بگذارند؟
خبر خوب برای آنها که خوراکی را خوش‌نمک دوست دارند، این است که نه؛ مجبور نیستید از این ماده معدنی چشم‌پوشی کنید.
دکتر ماتیاس ریدل، پزشک متخصص در زمینه تغذیه از مرکز تخصصی “مدیکوم” در هامبورگ به استفاده درست از نمک اعتقاد دارد:
دکتر ماتیاس رایدل متخصص تغذیه
بدن ما به نمک نیاز دارد
نمک حیاتی است. برای فهم این مسئله باید نگاهی به فرمول شیمیایی آن انداخت. نمک همان سدیم کلراید NaCl است.
ماده معدنی سدیم در بسیاری از عملکردهای مهم روزانه بدن ما نقش اساسی بازی می‌کند:
- تنظیم سطح طبیعی مایعات در بدن
- فعالیت کلیه‌ها
- عملکرد سیستم اعصاب
- فعالیت و مکانیسم ماهیچه‌ها
برای انجام این فعالیت‌ها بدن ما به مقدار معینی نمک نیاز دارد.
میزان مناسب مصرف نمک
اگر نمک به اندازه مناسب مصرف شود، عالی است. اما این اندازه مناسب چقدر است؟
سازمان بهداشت جهانی می گوید:
«حداکثر ۵ گرم در روز که تقریبا معادل یک قاشق چایخوری است»
دکتر ریدل می‌گوید، متاسفانه بسیاری از مردم بطور مداوم از مرز مصرف ۵ گرم در روز عبور می‌کنند.
5 گرم نمک معادل یک قاشق چایخوری است
مردم نمک‌دوست
مصرف روزانه نمک به ویژه نزد مردم برخی کشورهای شرق آسیا یا آسیای میانه بالا است.
در چین سرانه مصرف روزانه نمک نزدیک ۱۱ گرم در روز است. یعنی بیش از دو برابر مقداری که سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌کند.
در بسیاری از کشورهای اروپایی مثل آلمان، پرتغال، ایتالیا یا در آن سو، ایالات متحده و کانادا و استرالیا و نیوزلند هم مصرف روزانه نمک بالاتر از اندازه تعریف شده سازمان بهداشت جهانی است.
در بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین هم وضع بهتر نیست. تنها در برخی کشورهای آفریقایی مصرف روزانه نمک در حد سالم است.
نمک و فشار خون
یکی از بزرگترین عوارض مصرف بیش از اندازه نمک (بیشتر از ۵ گرم در روز)، بالا رفتن فشار خون است که در دراز مدت خطر سکته مغزی و قلبی را افزایش می‌دهد.
اما دکتر ریدل معتقد است در کنار مصرف نمک، عوامل دیگری مانند تحرک، استرس، سابقه بیماری‌های دیگر و دیگر عادت‌های تغذیه‌ای فرد در تنظیم یا به عبارتی بالارفتن فشار خون نقش بازی می‌کنند.
این متخصص تغذیه می‌گوید، آسیایی‌های لاغراندامی که رژیم غذایی سالم و سنتی دارند با وجود مصرف بیشتر نمک نسبت به مردم کشورهای غربی که از دیابت یا چاقی رنج می‌برند، مشکلات کمتری دارند.
حساس به نمک و مقاوم به نمک
حدود یک سوم از مردم به نمک حساسند. این به چه معنی است؟
یعنی تنها در مورد حدود یک سوم از افراد کاهش مصرف نمک تأثیر مثبتی بر فشار خون آنها دارد. دو سوم دیگر به نمک مقاوم هستند، یعنی در بدن آنها مصرف نمک و فشار خون احتمالا ارتباط مستقیمی با هم ندارند.
به گفته دکتر ریدل با انجام یک آزمایش خون ساده می‌توانید به این نکته پی ببرید که جزو کدام دسته هستید.
با این حال، حتی افرادی که مصرف نمک تأثیر منفی بر فشارخونشان نمی‌گذارد، باید مصرف حداکثر ۵ گرم در روز را رعایت کنند چرا که مشکلات دیگری می‌تواند در انتظار آنها باشد.
فشار به کلیه و میکروبیوم روده
مصرف بیش از اندازه نمک باعث فشار زیاد به کلیه‌ها می‌شود، چرا که کلیه ها مجبورند نمک اضافی را از بدن دفع کنند.
ریدل می‌گوید، فشار به کلیه می‌تواند در درازمدت به نارسایی این عضو از بدن منجر شود.
مصرف بالای نمک بر میکروبیوم روده (باکتری های مهم روده) هم تأثیر منفی می‌گذارد.
شمار باکتری‌های اسید لاکتیک در سیستم گوارش کاهش پیدا کرده و شمار سلول‌های ۱۷ تی کمکی در خون بالا می‌رود. پژوهشگران احتمال می‌دهند که این تعامل باعث افزایش التهاب و بیماری‌های خودایمنی می‌شود.
همچنین پژوهشگران احتمال می‌دهند که مصرف زیاده از حد نمک، خطر ابتلا به سرطان معده و پوکی استخوان را در فرد افزایش دهد.
افزون بر این موارد، نمک اشتها را افزایش داده و باعث می‌شود که فرد فراتر از حس گرسنگی خود غذا بخورد. افزایش مصرف نمک می‌تواند به همین دلیل افزایش وزن را در پی داشته باشد.
منبع: دویچه وله
